آمایش آموزش عالی در پهنه جغرافیایی کشور

امروزه، دانشگاهها به­عنوان یکی از مهم­ترین نهادهای «مکان محور» مورد توجه برنامه­ریزان‌ شهری قرار گرفته­اند و این خرد جمعی ایجاد شده است که برای دستیابی به تعادل منطقه­ای و استفاده منطقی از امکانات و قابلیتهای منطقه لازم است بیش از همیشه به نحوۀ استقرار و تراکم آموزش­عالی در منطقه تأکید و در بازنگری محتوای برنامه­های آموزشی دانشگاهها و کاربردی ساختن دوره­های آموزشی متناسب با ظرفیتهای منطقه­ای و جغرافیایی اهتمام شود. هدف از این مطالعه بررسی نقش آموزش­عالی در توسعه استانهای کشور با استفاده از مدلهای تحلیل عاملی و ضریب توسعه یافتگی موریس و ارزیابی عملکرد دانشگاهها و مراکز آموزش­عالی در توسعه بخشهای اقتصادی 31 استان کشور بود. نتایج تحقیق نشان داد که با افزایش تعداد مراکز آموزش­عالی، دسترسی مناطق به زیرساختهای شهری، اجتماعی ـ اقتصادی و فرهنگی بیشتر شده است و مناطق از توسعه یافتگی بیشتری برخوردار شده­اند. اما به­دلیل نبود برنامه‌ریزیهای آمایشی در کلان کشور و به­خصوص در نظام آموزش­عالی، عمدتاً کارکردهای دانشگاهها منتزع از فعالیتهای بخشهای اجتماعی ـ اقتصادی مناطق بوده است و آنها نتوانسته­اند در تأمین نیروی­انسانی متخصص شاغل در بخشهای مختلف اقتصادی، به­ویژه بخش کشاورزی نقش مؤثری داشته باشند.